Wakacje sprzyjają aktywnościom na świeżym powietrzu, dlatego częściej niż zwykle dochodzi w tym okresie do urazów w obrębie jamy ustnej. Szczególnie narażone są na nie dzieci, ale nie tylko. Zdarza się to także dorosłym, na przykład podczas uprawiania sportu czy gryzienia twardych pokarmów. Jak sobie radzić w takich sytuacjach? Co należy zrobić, gdy wybijemy, ukruszymy lub złamiemy ząb?
Podstawowa zasada przy każdym urazie brzmi: trzeba udać się do lekarza dentysty, bez względu na to, czy wypadek widocznie naruszył strukturę zęba czy nie. Może się bowiem okazać, że zmiany nie są zauważalne na pierwszy rzut oka, a dopiero głębsze badanie ujawni konieczność leczenia.
Jakie są opcje? Dentysta może zalecić obserwację, leczenie kanałowe, rekonstrukcję, leczenie protetyczne lub ekstrakcję. Przyjrzyjmy się najczęściej spotykanym urazom.
Wybity ząb
Gdy dojdzie do wybicia zęba wraz z korzeniem, należy opłukać koronę pod bieżącą wodą i jak najszybciej pojechać do dentysty. Dzięki temu zyskujemy szansę na zabieg reimplantacji, który polega na ponownym umieszczeniu zęba w zębodole.
Kluczowy jest tu jednak czas oraz sposób, w jaki przewieziemy ząb do gabinetu. Reimplantacja powinna się odbyć w przeciągu 30-60 minut od urazu. Dodatkowo należy pamiętać, aby nie dopuścić do obumarcia tkanek. W tym celu dobrze jest umieścić ząb w roztworze soli fizjologicznej lub… we własnej jamie ustnej, uważając, aby go nie połknąć w trakcie transportu.
A co, jeśli nie uda nam się dotrzeć na czas lub nie klasyfikujemy się do zabiegu reimplantacji? Z pomocą przychodzi nam protetyka – czyli implanty lub mosty, dzięki którym uzupełnimy braki w uzębieniu. O tym, dlaczego to ważne, piszemy w artykule: [LINK]
Złamany lub pęknięty ząb
Do złamania lub pęknięcia zęba może dojść na skutek urazu mechanicznego, osłabienia szkliwa, w wyniku zaawansowanej próchnicy lub po leczeniu kanałowym. Pęknięciu korzenia towarzyszy zazwyczaj silny ból. Dlatego zawsze należy udać się do dentysty, który wdroży odpowiednie leczenie.
W zależności od stopnia uszkodzenia i lokalizacji pęknięcia, lekarz może wykonać zabiegi, takie jak: odbudowa zęba za pomocą wypełnienia stomatologicznego, odbudowa za pomocą licówki, korony, wypełnienie inlay/onlay. W niektórych przypadkach konieczne jest też wcześniejsze leczenie kanałowe.
Uszczerbiony/ukruszony ząb
Do ukruszeń dochodzi zazwyczaj podczas gryzienia twardych pokarmów czy w wyniku urazów. Nawet jeśli uszczerbienie nie jest widoczne, należy zgłosić się do dentysty. Ignorowanie problemu może bowiem pogłębić uszkodzenie i doprowadzić do zniszczenia miazgi zębów.
Jak naprawić uszczerbiony ząb? W naszym gabinecie wykonujemy m.in. licówki oraz korony protetyczne. Ciekawą formą przynoszącą dobre efekty jest też bonding. Bonding polega na nałożeniu warstwy kompozytu na uprzednio przygotowaną powierzchnię zęba, aby “naprawić” niedoskonałości. Dentysta dobiera odpowiedni kolor materiału oraz modeluje go tak, by uzyskać pożądany kształt. Wszystko zostaje następnie utwardzone lampą polimeryzacyjną, wygładzone i wypolerowane. Więcej na temat tego zabiegu piszemy tutaj [LINK]
Jak zapobiegać pęknięciom i uszczerbieniom zębów?
Na urazy mechaniczne nie mamy wpływu, jednak możemy starać się wzmacniać zęby, aby nie ulegały tak łatwo uszczerbieniom. Kluczowa jest tu profilaktyka – to znaczy dbanie o higienę jamy ustnej, stosowanie past z fluorem, płynów do płukania i regularna profesjonalna higienizacja. Dzięki temu zminimalizujemy ryzyko powstawania próchnicy. Jeśli natomiast w naszych zębach pojawią się ubytki, powinny one zostać usunięte w możliwie najkrótszym czasie.
Warto także zwrócić uwagę na kwestie związane ze szkliwem. Unikajmy kolorowych, gazowanych napojów oraz słodyczy. Dobrze jest ponadto wprowadzić do diety więcej produktów bogatych w wapń. A jeśli chcemy wybielić zęby czy pozbyć się przebarwień, udajmy się do dentysty, który zaproponuje zabiegi chroniące szkliwo.
